Czy warto zobaczyć ruiny huty „Józef” w Samsonowie?

Wśród ciekawszych zabytków techniki w województwie świętokrzyskim są ruiny huty „Józef” w Samsonowie, czyli zespołu budynków przemysłowych, w których wytwarzano płynną surówkę żelaza. Sprawdźmy, jaka jest ich historia, jak zwiedzać ten obiekt i co dziś pozostało po zakładzie należącym kiedyś do Staropolskiego Okręgu Przemysłowego?

Jak dojechać do Samsonowa?

Samsonów to wieś położona w województwie świętokrzyskim, w gminie Zagnańsk. Znajduje się nieopodal Dębu Bartek. Leży około 15 km na północ od Kielc. Współrzędne dla ruin huty „Józef” to: 50°59’29.3″N i 20°36’53.8″E. Obiekt można zwiedzać za darmo. Bezpłatny jest także parking, który znajduje się tuż obok.

Żelazne dzieje huty „Józef” w Samsonowie

Już w XVI wieku w okolicach Samsonowa zaczęto wydobywać rudę żelaza. Wtedy wybudowano pierwszy w Polsce wielki piec, który po przebudowie w latach 40. XVII wieku pozwolił uzyskiwać płynną surówkę. Huta w obecnym kształcie powstała z inicjatywy Stanisława Staszica, tego samego, który zainicjował budowę Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Kamień węgielny pod fundamenty obiektu i osiedla mieszkalnego położył w 1818 roku generał Józef Zajączek. To właśnie jego imieniem nazwano hutę.

W hucie produkowano przeważnie sprzęt na potrzeby wojska oraz żeliwne krzyże, tablice i przedmioty będące wyposażeniem gospodarstw domowych. W latach 1844, 1848 i 1866 obiekt strawiły pożary, z których ostatni wywołali rosyjscy żołnierze w odwecie za produkcję broni dla partyzantów walczących w powstaniu styczniowym w 1863 roku. Po ostatnim pożarze huty „Józef” nie odbudowano i od tamtego czasu popadała w ruinę. W 1967 roku ruiny huty „Józef” w Samsonowie zostały wpisane do rejestru zabytków.

Zwiedzanie huty „Józef” w Samsonowie

Ruiny huty “Józef” w Samsonowie można zwiedzać zwiedzać według takiej trasy:

1. Modelarnia i suszarnia
2. Wielki Piec
3. Pomieszczenie na dmuchawę
4. Wieża gichtociągowa
5. Pomieszczenie na koło wodne
6. Kanał wodny górny
7. Węgielnia
8. Pomieszczenie maszyny parowej
9. Modelarnia i suszarnia (drugi budynek)
10. Hala odlewnicza
11. Dziedziniec fabryczny

Inny obiekt, który był częścią Staropolskiego Okręgu Przemysłowego, ruiny walcowni żelaza w Nietulisku Dużym, opisałam w tekście Podziękuj carowi i pracuj, czyli jak powstała walcownia żelaza Nietulisko Duże.