Serek homogenizowany, maska przeciwgazowa i inne, czyli nietypowe pomniki-symbole Radomia (część I)

Czy serek homogenizowany, puszka z farbą, maska przeciwgazowa, buty i inne przedmioty z życia codziennego mogą stać się tematem sztuki? Okazuje się, że tak. W Radomiu stanęło 14 pomników-symboli przemysłu tego miasta. Zapraszam na spacer szlakiem tych nietypowych rzeźb.

Jak narodził się pomysł na pomniki-symbole Radomia?

Pomysł na pomniki-symbole Radomia powstał w ramach Budżetu Obywatelskiego 2018. Projekt Piękniejsze Śródmieście – symbole naszego miasta w formie małej architektury przygotowali Maciej Stępnikowski i Sebastian Pawłowski. Rzeźby odlane z brązu w skali 1:1 stworzył Sławomir Micek, autor stolika Gombrowicza, który znajduje się na Placu Konstytucji 3 Maja. Przy każdym pomniku znajduje się tabliczka informacyjna. Trasę, na której ustawiono te oryginalne rzeźby, znajdziecie na Echo Dnia.

Rower wyścigowy szosowy Łucznik

Spacer zacznijmy na ulicy Narutowicza 9, przy Stadionie im. Marszałka J. Piłsudskiego. Znajduje się tam pomnik roweru wyścigowego szosowego Łucznik produkowanego przez Fabrykę Broni w Radomiu. Pierwsze egzemplarze powstały w 1929 roku; w sumie powstało 20 typów w kilku wersjach malowania. Rowery Łucznika były ponoć bardzo dobrej jakości, o czym mają świadczyć sukcesy polskich kolarzy.

Aparat telefoniczny Malwa

To kolejny punkt trasy po pomnikach-symbolach Radomia. Aparat telefoniczny Malwa znajduje się na ulicy Romualda Traugutta 31/33, przy galerii sztuki „Łaźnia”. Był produkowany przez Radomską Wytwórnię Telefonów od 1978 roku. Projektanci wzorowali się na aparatach z przełomu wieków XIX i XX. Czy dziś ktoś potrafiłby używać takiego urządzenia?

Maszyna do pisania Łucznik 1301

Znajduje się przy ulicy Henryka Sienkiewicza 5 przy wejściu do budynku Urzędu Stanu Cywilnego. Produkcję, którą zajęły się Zakłady Metalowe Łucznik im. gen. Waltera, rozpoczęto w 1969 roku. Wytwarzano maszyny ręczne, elektryczne i ręczne walizkowe w różnych wariantach językowych. Kto z Was pisał kiedykolwiek na takiej lub podobnej maszynie?

Farba Radofil Gr-tix

Puszka farby wraz z pędzlem stoi na murku przy altanie w Parku im. Tadeusza Kościuszki przy ulicy Henryka Sienkiewicza 18. Radomska Fabryka Farb i Lakierów RAFIL rozpoczęła działalność w 1917 roku na Młodzianowie. Dziewięć lat później uruchomiono produkcję lakierów i farb olejnych. Czy wiecie, że obecnie RAFIL jest największym w kraju producentem specjalistycznych farb chroniących przed korozją i używanych w przemyśle ciężkim?

Rower wojskowy Łucznik typ XX

Jest to kolejny rower wśród pomników-symboli Radomia. Stoi przy ulicy Żeromskiego 53 przy Pałacu Sandomierskim. Był produkowany przez radomską Fabrykę Broni po zatwierdzeniu w 1935 roku przez Biuro Badań Technicznych Broni Pancernych. „Rower niezwykle mocnej budowy dostosowany do wszelkich warunków terenowych” – czytamy na tabliczce informacyjnej ustawionej obok pomnika. Wyposażenie? Wzmocniona rama, uchwyt na karabin, maskujące malowanie, bagażnik ze skórzanymi pasami i dwie zębatki. Rower był na wyposażeniu pododdziałów kolarzy w Wojsku Polskim (tak, kiedyś na wojnę jechało się rowerem).

Aparat telefoniczny CB-49

Z drugiej strony Pałacu Sandomierskiego, przy wejściu do Urzędu Miejskiego, na ulicy Żeromskiego 53 znajduje się aparat telefoniczny CB-49. Z tabliczki informacyjnej dowiecie się, z czego dokładnie było wykonane to urządzenie. Od 1958 roku telefony tego typu produkowała Radomska Wytwórnia Telefonów.

Maska przeciwgazowa wz. 24

A to moja ulubiona rzeźba z Radomia. Znajduje się przy ulicy Jana Kilińskiego 25, przy VI Liceum Ogólnokształcącym z Oddziałem Dwujęzycznym im. Jana Kochanowskiego. Maska przeciwgazowa wz. 24 była produkowana przez Wojskową Wytwórnię Sprzętu Wojskowego i była pierwszą maską przeciwgazową na wyposażeniu Wojska Polskiego. Powołanie polsko-francuskiej spółki Protekta w 1923 roku umożliwiło wytwarzanie tego sprzętu. Zakład mieścił się przy ulicy Słowackiego 57, ale w 1939 roku na polecenie dyrekcji został wysadzony w powietrze.

P.S. Już niedługo kolejna część opisująca pomniki-symbole Radomia.