Parki narodowe i krajobrazowe w Polsce

Polska jest niewątpliwie przepięknym krajem pod względem przyrodniczym. Morze, góry, jeziora, wyżyny i niziny czynią z niej miejsce chętnie odwiedzane przez zagranicznych turystów. Różnorodność fauny i flory to jedna z największych zalet naszej ojczyzny. Występowanie unikatowych (w niektórych przypadkach gatunków endemicznych) zwierząt i roślin, unikalnych form geologicznych, lasów o pierwotnym charakterze oraz wielu innych walorów związanych z naszą kulturą i historią wpłynęło na utworzenie różnych form ochrony przyrody. Poznaj parki narodowe i krajobrazowe w Polsce oraz inne formy ochrony przyrody.

Parki narodowe w Polsce

Co to jest park narodowy?

W zrozumieniu tego, czym jest park narodowy, pomoże nam Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody. W pierwszym punkcie art. 8 w rozdziale 2. przeczytamy: „Park narodowy obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe.”

Drugi punkt tego samego artykułu mówi nam: „Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia właściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenia zniekształconych siedlisk przyrodniczych, siedlisk roślin, siedlisk zwierząt lub siedlisk grzybów.”

Ile parków narodowych jest w Polsce?

W Polsce są 23 parki narodowe (kliknij w nazwę, by przejść do wpisu):

• Babiogórski Park Narodowy z siedzibą w Zawoi
• Białowieski Park Narodowy z siedzibą w Białowieży
• Biebrzański Park Narodowy z siedzibą w Osowcu-Twierdzy
• Bieszczadzki Park Narodowy z siedzibą w Ustrzykach Dolnych
• Park Narodowy Bory Tucholskie z siedzibą w Charzykowach
• Drawieński Park Narodowy z siedzibą w Drawnie
• Gorczański Park Narodowy z siedzibą w Porębie Wielkiej
• Park Narodowy Gór Stołowych z siedzibą w Kudowie-Zdroju
• Kampinoski Park Narodowy z siedzibą w Izabelinie
• Karkonoski Park Narodowy z siedzibą w Jeleniej Górze
• Magurski Park Narodowy z siedzibą w Krempna
• Narwiański Park Narodowy z siedzibą w Kurowie
• Ojcowski Park Narodowy z siedzibą w Ojcowie
• Pieniński Park Narodowy z siedzibą w Krościenku nad Dunajcem
• Poleski Park Narodowy z siedzibą w Urszulinie
• Roztoczański Park Narodowy z siedzibą w Zwierzyńcu
• Słowiński Park Narodowy z siedzibą w Smołdzinie
• Świętokrzyski Park Narodowy z siedzibą w Bodzentynie (część I i część II)
• Tatrzański Park Narodowy z siedzibą w Zakopanem
• Park Narodowy „Ujście Warty” z siedzibą w Chyrzynie
• Wielkopolski Park Narodowy z siedzibą w Jeziorach
• Wigierski Park Narodowy z siedzibą w Krzywem
• Woliński Park Narodowy z siedzibą w Międzyzdrojach

Czy wiesz, że…

W Polsce planowano utworzenie kolejnych parków narodowych. Jednak plany te nie doczekały się realizacji, tereny, które miały wejść w granice niektórych parków, objęto ochroną w ramach rezerwatów, a lokalni samorządowcy, powołując się na Ustawę o ochronie przyrody, nie wyrazili zgody na utworzenie parku (tak było w przypadku Jurajskiego Parku Narodowego). Powstać miały Parki Narodowe: Jurajski, Turnicki, Mazurski, Szczeciński, Dolina Dolnej Odry, Lasy Mirachowskie, Knyszyński, Orawski, Janowski, Sobiborski, Chełmski i Podziemny Kopalni Soli Wieliczka.

Parki krajobrazowe w Polsce

Według art. 16 pkt 1. Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody „park krajobrazowy obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju.” W Polsce jest 146 parków krajobrazowych, a ich listę z podziałem na województwa znajdziecie w artykule Lista parków krajobrazowych w Polsce.

Rezerwaty przyrody w Polsce

Artykuł 13 pkt 1 Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody mówi nam, że rezerwat przyrody „obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi.” W Polsce znajduje się 1500 rezerwatów przyrody. Pełną listę znajdziecie w tekście Rezerwaty przyrody w Polsce.

Obszar chronionego krajobrazu w Polsce

Zerknijmy ponownie do artykułu 23 pkt 1 Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody. Według dokumentu „obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych .” W artykule Obszary chronionego krajobrazu w Polsce znajdziecie listę wszystkich obszarów chronionego krajobrazu z podziałem na województwa.

Parki narodowe i krajobrazowe w Polsce, rezerwaty przyrody i obszary chronionego krajobrazu to nie jedyne formy ochrony przyrody w naszym kraju. Śledź na bieżąco mój cykl „Świat przyrody”.

Bibliografia

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody, Dz. U. 2004 Nr 92 poz. 880, s. 11, 24, 31, 40 [dostęp 26 marca 2020]

Parki narodowe w Polsce

Parki krajobrazowe w Polsce

Rezerwaty przyrody w Polsce

Obszary chronionego krajobrazu w Polsce